ارز دیجیتال چیست؟
امروزه همه جا درباره ارز های دیجیتال می‌شنوید که توجه بسیاری را به خود جلب کرده اند. حتی اگر با جزئیات آشنا نباشید، حتما نام آن به گوش تان خورده است. ارز دیجیتال، هر ارزی است که فقط به شکل الکترونیکی موجود است و قالب فیزیکی ندارد. ارز دیجیتال، شکل جدیدی از ارز است که نظر کل جامعه را در مورد نحوه استفاده از پول، دستخوش تغییر خواهد کرد. این ارزهایی که هیچ فرم فیزیکی و قابل لمسی ندارند و صرفا الکترونیکی هستند، بانک‌های جهان را به فکر استفاده از ارز دیجیتال به عنوان یک واحد پول جهانی انداخته‌اند.
اینجا می‌خواهیم به سوالاتی همچون ارز دیجیتال چیست؟ چه تفاوتی با پول معمولی دارد؟ مزایا و معایب استفاده از آن چیست؟ و این قبیل سوالات پاسخ دهیم اما قبل از این‌ها، بهتر است بدانیم که مفهوم ارز دیجیتال از کجا و چگونه به وجود آمده است.
تاریخچه ارزهای دیجیتال
بیایید نگاه کوتاهی به تاریخچه پول و تغییرات شکل آن از آغاز پیدایش بشر داشته باشیم. از همان ابتدا، انسان‌ها برای رفع نیازهای خود و تهیه محصولات مورد نظر خود مشغول داد و ستد بودند. بعدها پول به شکل سکه و اسکناس ظاهر شد. پس از آن، با پیشرفت تکنولوژی، شکل‌های الکترونیکی از پول در دسترس قرار گرفت که از طریق دستگاه های ATM قابل تبدیل به شکل فیزیکی پول بودند.
ایده ارز دیجیتال، برای اولین بار در سال 1983 توسط دیوید چائوم مطرح شد که با تاسیس کمپانی Digi Cash در آمستردام تلاش بر تجاری کردن ایده خود داشت. این کمپانی در سال 1998 ورشکسته شد و از ادامه فعالیت بازماند. پس از آن، e-gold اولین پول اینترنتی در آمریکا معرفی شد e-gold مورد استفاده تعداد زیادی از مردم قرار گرفت اما این شرکت در سال 2008، توسط دولت آمریکا تعطیل شد.
بیت کوین در سال 2009، برای اولین بار عرضه شد که نقطه آغاز ارز های دیجیتال با پایه بلاکچین بود که سرور مرکزی و شکل فیزیکی و قابل لمس نداشتند. تا سال 2011 بیت کوین تنها رمزارز موجود بود. در سال 2017 بیت کوین، اتریوم و دیگر ارز های دیجیتال به یک جریان جدی در جهان تبدیل شدند و تا به امروز، مورد توجه اکثر مردم قرار گرفتند. تا کنون 1600 رمز ارز پایه معرفی شده اند که پیش بینی می شود این عدد در آینده افزایش یابد.
ارز دیجیتال (digital currency) چیست؟
ارز دیجیتال ( currency primarily managed, stored or exchanged on digital computer systems, especially over the Internet) به هر نوع دارایی یا پولی گفته می شود که فقط به صورت الکترونیکی وجود دارد و هیچ قالب فیزیکی و قابل لمسی ندارد. به علت نداشتن ساختار فیزیکی، این ارز ها در سیستم های کامپیوتری دیجیتال و متصل به اینترنت، ذخیره و مدیریت می شوند و می توانید به سادگی با استفاده از گوشی همراه خود آن ها را خریداری کنید. رمز ارز ها، ارز های مجازی و ارز های دیجیتال بانک مرکزی از انواع ارزهای دیجیتال هستند.
رمزارزها نوعی از ارز دیجیتال اند که سطح امنیت بالایی در مقابل تقلب و دستکاری دارند و در سراسر شبکه برای ایجاد امنیت، از الگوریتم‌ها و تکنیک‌های رمزنگاری شده استفاده شده است که در ادامه بیشتر به این بحث می‌پردازیم.
ارزهای مجازی زیرمجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال هستند که توسط سازنده آن کنترل می‌شوند و هیچ بانک و ارگانی بر آن‌ها نظارت ندارند. ارزهای مجازی معمولا توسط کاربران یک جامعه مجازی مثل یک گیم یا نرم افزار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی؛ مشابه رمزارزها هستند با این تفاوت که تراکنش‌ها توسط بانک‌های مرکزی کنترل می‌شوند و متمرکزند.
ارز دیجیتال و ارز الکترونیک متفاوتند؛ هر دو ارز به صورت اطلاعات الکترونیک موجود هستند، ارز دیجیتال هیچ شکل فیزیکی ندارد و فقط می‌توانید با تبدیل آن به ارز رایج، مقدار پول مورد نظرتان را برداشت کنید اما ارز الکترونیک از طریق دستگاه های پرداخت قابل برداشت و تبدیل به شکل معمول پول است.
رمز ارزهای دیجیتال
رمز ارز ها یکی از انواع ارز های دیجیتال هستند که بر اساس علم رمز گذاری طراحی شده اند و در بستری به نام شبکه بلاک چین قرار دارند که حق مالکیت بر ارز ها، در قالب سوابق دیجیتال روی این شبکه ذخیره می شود. به زبان ساده، وقتی شما رمز ارز خریداری می کنید، صرفا یک پرونده دیجیتالی روی شبکه با مشخصات شما ثبت شده و به این شکل مالکیت شما تایید می شود. بیت کوین ، اولین، معروف ترین و قابل اعتماد ترین رمز ارز است که حتما نام آن به گوش شما خورده است.
با استفاده از زمر ارز های پایه ، دیگر برای انتقال پول نیازی به بانک ها و سایر واسطه ها ندارید و به راحتی با استفاده از گوشی همراه خود می توانید این کار را در زمان کمتری انجام دهید. رمز ارز ها غیر متمرکزند؛ یعنی برای تایید تراکنش و تولید پول، متکی به بانک های مرکزی و ارگان های دولتی نیستند و تراکنش ها توسط همه کامپیوتر های موجود در شبکه تایید می شوند. رمز ارز هایی مثل بیت کوین طی پروسه ای به نام ماینینگ (mining)، توسط کامپیوتر هایی پیچیده تولید می شوند.
خلق بیت کوین و بلاک چین
ایده خلق بیت کوین برای اولین بار در سال 2009 توسط فرد ناشناسی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. فرد یا گروه خاصی قیمت بیت کوین را تعیین نمی کنند و ارزش آن براساس عرضه و تقاضا در صرافی‌ها و کارگزاری‌ها مشخص می‌شود. تعداد کل واحد های بیت کوین محدود است و این ویژگی باعث جلوگیری از تورم و کاهش ارزش بیت کوین می شود. برای این که بدانیم بیت کوین چگونه کار می کند باید با مفهوم بلاک چین آشنا باشیم.
مفهوم شبکه بلاک چین اولین بار در سال 2009، همراه با بیت کوین، معرفی شد. برای درک بهتر نحوه عملکرد بلاک چین به این مثال توجه کنید: کلاسی را با ۳۰ دانشجو در نظر بگیرید؛ استاد از همه می خواهد که از نوشته های روی تخته عکس بگیرند. حالا ۳۰ تصویر یکسان از نوشته ها وجود دارد و حتی اگر نوشته های روی تخته تغییر کنند یا پاک شوند، شما یک مجموعه از اطلاعات اصلی دارید که فقط با از بین بردن همه نسخه ها می توانید آن اطلاعات را از بین ببرید.
بلاک چین مجموعه ای از چند میلیون کامپیوتر (node) است که اطلاعات همزمان روی همه آن ها ذخیره می شود و وظیفه تایید تراکنش ها را دارند. اعضای شبکه به تنهایی قدرت تغییر اطلاعات را ندارند؛ اگر اطلاعات شما روی یک یا چند کامپیوتر تغییر کند، همچنان اطلاعات اصلی روی سرویس بقیه اعضا حفظ می شوند. این شبکه به علت استقلال و عدم تمرکز، شفافیت و تغییر ناپذیری با استقبال گسترده ای روبرو شد و بستر مناسبی برای ثبت اطلاعات و تراکنش های ارز دیجیتال را فراهم کرد.
ماینینگ و نقش ماینرها در تولید بیت کوین
برای تولید و انتشار سکه بیت کوین جدید، تایید تراکنش ها و ثبت هر بلاک، محاسبات پیچیده ای مورد نیاز است تا بلاک چین امن بماند. ماینینگ یک فرایند است که این عملیات تایید و ثبت هر معامله بیت کوین جدید را بر عهده دارد. عملیات ماینینگ توسط کامپیوتر های تخصصی با قدرت پردازش بالا، امنیت بلاک چین را فراهم می‌کند. شبکه های گسترده و غیر متمرکز کامپیوتر ها در سراسر جهان، فرایند ماینینگ را انجام می دهند و تراکنش های ارز دیجیتال را به طور مستند تایید و ثبت می کنند.
کامپیوتر هایی که با قدرت پردازش محاسباتی بالا، وظیفه ثبت تراکنش های جدید و تولید و انتشار سکه جدید بیت کوین را دارند، ماینر (استخراج کننده) نام دارند. می توان گفت در طی یک چرخه، ماینر ها امنیت بلاک چین را تضمین می‌کنند و در ازای افزایش قدرت پردازش آن، سکه های جدید به عنوان پاداش دریافت می نمایند. این سکه ها انگیزه بخش ماینر ها برای حفظ امنیت بلاکچین هستند.
اگر به فکر تولید بیت کوین و ماینینگ افتاده اید، باید بدانید که نیازی به درک مفاهیم پایه و تخصصی ماینینگ ندارید و صرفا آشنایی با نحوه انجام این کار می تواند به شما کمک کند. حتما در نظر داشته باشید که این کار با کامپیوتر معمولی یا لپتاپ ممکن نیست و به علت حجم محاسبات بالا نیاز به کامپیوتر های تخصصی دارد. این کامپیوتر ها برق زیادی مصرف می کنند و نیاز به خنک کردن دارند.
مزایا و معایب ارزهای دیجیتال
ارز های دیجیتال تغییرات زیادی در دنیای ارز ها ایجاد کرده اند که این تغییرات مزایا و معایبی دارند. در اینجا به بررسی نقاط قوت و ضعف این ارز ها می پردازیم.
مزایای ارز های دیجیتال
با استفاده از ارز های دیجیتال، عملیات پرداخت آسان تر و سریع تر از روش های معمول بانکی انجام می شود. عملیات پرداخت ارز های دیجیتال، به صورت غیر متمرکز انجام می شود و به ارگان یا سازمان خاصی وابسته نیست. همان طور که می‌دانید تایید عملیات های پرداخت توسط اشخاص ثالث، ادارات و بانک ها می تواند ساعت ها یا حتی روز ها طول بکشد.
کارمزد عملیات انتقال بین المللی با ارز های دیجیتال بسیار کم‌تر از حالت معمول آن است. در حالت معمول، شما برای اینکه بتوانید از کشوری به کشور دیگر پول انتقال دهید، هزینه های زیادی به ویژه هنگام تبدیل ارز متحمل خواهید شد. ارز های دیجیتال در عین سرعت بخشیدن به عملیات انتقال بین المللی، هزینه های انتقال را به حداقل کاهش می دهند و شما را از تبدیل واحد ارز بی نیاز می کنند.
نقل و انتقال ارز های دیجیتال در هر ساعتی از شبانه روز، با سرعت بالا ممکن است اما معمولا در آخر هفته و خارج از ساعات اداری امکان استفاده از خدمات بانکی امکان‌پذیر نیست.
تراکنش ها نیمه ناشناس هستند. در سیستم های پرداختی الکترونیکی بانک ها، تمامی اطلاعات شخصی شما ثبت می شوند و قابل استناد هستند. در بیت کوین این عملیات متفاوت است البته نه به این منظور که تراکنش ها کاملا ناشناس و غیرقابل پیگیری باشند. تراکنش های بیت کوین کاملا شفاف هستند و میزان انتقالی و آدرس کیف پول فرد انتقال دهنده و دریافت کننده برای همه قابل مشاهده هستند و تراکنش ها قابل پیگیری هستند اما این امر به معنای افشای اطلاعات شخصی مثل کد ملی و این قبیل اطلاعات نیست.
معایب ارز های دیجیتال
نوسان قیمت های ارز های دیجیتال وعدم داشتن ثبات قیمت یکی از معایبی است که می توان به آن اشاره کرد. اگر به قصد سرمایه گذاری ارز دیجیتال تهیه می کنید، بهتر است همواره این نوسان ها را در نظر بگیرید.
عدم اعتماد کاربران به علت این که برخی ارز ها از زیر ساخت های قوی امنیتی برخوردار نیستند، یکی دیگر از مشکلات ارز های دیجیتال به حساب می آید. بیت کوین اولین و قابل اعتماد ترین رمز ارز موجود است و زیرساخت های امنیتی قدرتمندی دارد اما رمز ارز های دیگری علاوه بربیت کوین وجود دارند.
یاد گیری انجام کارهای اساسی مانند افتتاح کیف پول و نگهداری درست دارایی های دیجیتال می تواند برای کاربران دشوار و سردرگم کننده باشد. ساده شدن انجام این فعالیت ها می تواند استفاده از کیف پول و خرید و انتقال ارز های دیجیتال را آسان تر و لذت بخش تر کند.
چرا دولت ها و حکومت ها با توسعه ارز های دیجیتال مخالف اند؟
استفاده از ارز های دیجیتال به علت غیر متمرکز بودن و حذف واسطه می تواند باعث کاهش درآمد دولت ها شود.
استفاده زیاد از ماینر ها می تواند مضرات زیست محیطی و اتلاف منابع انرژی را در پی داشته باشد.
ناشناس بودن معاملات بیت کوین می تواند امکان پول شویی و انجام معاملات غیر قانونی را ممکن کند.
جمع بندی
در مجموع می توان گفت دنیای تجارتی که ما می شناختیم می تواند با توسعه ارز های دیجیتال دستخوش تغییر شود. مزایای بی شمار استفاده از ارز های دیجیتال برای همه آشکار است و با توسعه هرچه بیشتر، برتری این سیستم بر نظام سرمایه و بانک داری بیش از پیش مشخص می شود. البته هنوز هم نقاط ضعفی در این سیستم وجود دارد که اگر این مشکلات برطرف شوند، ارز های دیجیتال می توانند انقلابی در سیستم تجارت و اقتصاد جهان رقم بزنند. رمز ارز هایی مثل بیت کوین و اتریوم با ساختار مبتنی بر بلاک چین، امنیت بالایی دارند. در صورتی که با دنیای ترید و سرمایه گذاری در ارز های دیجیتال آشنا باشید، می توانید با خرید این ارز ها برای سرمایه گذاری استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید